बजेटबिनाको ‘विकासे गफ’
एउटा व्यक्ति, घर/परिवारदेखि कुनै संगठित निकाय हुँदै राष्ट्रसम्म सुव्यवस्थितवरले सञ्चालन गर्न खर्च आवश्यक पर्छ। यही खर्चको जोहो र स्रोत/साधन पहिचान गर्ने कार्य नै बजेटको मुख्य पक्ष हो।
एउटा व्यक्ति, घर/परिवारदेखि कुनै संगठित निकाय हुँदै राष्ट्रसम्म सुव्यवस्थितवरले सञ्चालन गर्न खर्च आवश्यक पर्छ। यही खर्चको जोहो र स्रोत/साधन पहिचान गर्ने कार्य नै बजेटको मुख्य पक्ष हो।
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले ‘जादुयी संख्या’ आफूसँग रहेको बताएपछि शीर्ष नेताका तहमा फेरि भेटघाटको शृंखला सुरु भएको छ। दाहालले प्रमुख विपक्षी नेता शेरबहादुर देउवालाई भेटेपछि तत्कालै सबै नेताको बैठक पनि बोलाएका छन्।
जलवायु परिवर्तन, जैविक विविधता ह्रास र वायु प्रदूषणलाई वर्तमान विश्वका तीन प्रमुख चुनौती मानिन्छ। यी समस्याले मानव अस्तित्वलाई मात्र होइन, समग्र पृथ्वीको पारिस्थितिकीय प्रणाली र प्राकृतिक सन्तुलनलाई समेत नराम्री बिथोलेका छन्। यो क्रम बढ्दो छ।
राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले बिहीबार सार्वजनिक गरेको २०८० सालको एसइई परीक्षामा ४७.८६ प्रतिशत विद्यार्थी मात्रै उत्तीर्ण भएका छन्।
भाषा प्रयोगमार्फत समृद्ध हुन्छ तर भाषालाई प्रशासनिक निर्णय गरेर बलात् परिवर्तन गर्न थालियो भने अनर्थ हुन्छ।
निजामती प्रशासनको सबैभन्दा माथिल्लो पद हो यो। त्यति मात्र होइन, मन्त्रिपरिषद्ले गरेका निर्णय प्रमाणित गर्ने गहनतम जिम्मेवारी यो पदसँग जोडिएको हुन्छ।
गत साता एक वैज्ञानिक जर्नलमा प्रकाशित समाचारले प्लास्टिक प्रदूषणको भयावह प्रभाव उजागर गरेको छ।
मानव अधिकारकर्मी सुशील प्याकुरेलले दक्षिण कोरियाको राजदूतमा सरकारले थालेको नियुक्ति प्रक्रिया अस्वीकार गरेका छन्।
योगको अर्थ हो-जोड्नु। शरीर र मनलाई जोड्ने यो विधिमा यम, नियम आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान र समाधि पर्छन्। यी आठ अंगको संयोजन नै योग हो।
नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयको दाङस्थित एक हजार तीन सय २६ बिघा (एक बिघामा १३ रोपनी पाँच आना हुन्छ) सुकुम्वासीका नाममा सयौँ राजनीतिक कार्यकर्ताले हडपेका छन्।
मुलुकमा यतिबेला लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्था छ। दलका प्रतिनिधिले राज्यका निकायहरूलाई प्रतिनिधित्व गरेका छन्। संयोगले प्रमुख दलहरूको भूमिकामा चित्त नबुझेका कारण गत स्थानीय तह निर्वाचनका बेला स्वतन्त्र व्यक्तिहरूलाई पालिका तहमा निर्वाचित गरेका छन्।
भारतीय दार्शनिक एवं आध्यात्मिक व्यक्तित्व ओशोले गरेका अनेकन ठट्टामा ‘चम्चा’ पनि जोगिएको छैन। योगका अनेकन आसनमध्ये एउटा नयाँ आसन निस्किएको छ, त्यो हो ‘चम्चासन’ भनेर उनले रमाइलो सन्देश दिएका छन्।
असार १ मा बजेट ल्याउनैपर्ने कानुनी बाध्यताका कारण मुलुकका सातै प्रदेशले शनिबार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ का लागि बजेट सार्वजनिक गरे।
कमल थापा नेतृत्वको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) नेपालले राजसंस्था र हिन्दुराष्ट्र पुनःस्थापनाको विषयमा राजेन्द्र लिङ्देन अध्यक्ष रहेको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको आन्दोलन द्वैध मानसिकताको परिणाम भएको बताएको छ।
सरकारले निकै ठूलो तामझामका साथ राष्ट्रिय परिचयपत्र बनाउने अभियान सुरु गरेको थियो तर यसमा देखिएका बहुआयामिक अलमलले यस्तो परिचयपत्र सर्वसाधारणको हात–हातमा कहिले पुग्छ भन्नेमै अन्योल देखिएको छ।
रोजगारदाता र रोजगारीको खोजीमा रहेका व्यक्तिबीच एउटै थलोमा भेला भई आवश्यक प्रबन्ध गर्न सकिने यस्तो आयोजनाले नेपाली श्रम बजारलाई मार्गदर्शन गर्न सक्छ।
अझ अचम्म त के भने अहिले ९८ वर्षको उमेरमा पनि उनी आफ्नो ल फर्ममा सक्रिय छन्। अदालतमा बहस गर्छन्, अन्य कानुनी मामिलामा उत्तिकै दख्खल राख्छन्।
मुलुक केन्द्रीयता पक्षधर भएपछि विकासको किरण सबै ठाउँमा पुगोस् भनेर संघीय अवधारणा ल्याइएको थियो। जसअन्तर्गत तीन तहको सरकार व्यवस्था भएको थियो। जसमा पनि स्थानीय सरकार अर्थात् पालिकालाई सर्वशक्तिमान बनाइएको थियो।
पहिलो, यी ११राजदूतको नियुक्ति वर्तमान प्रधानमन्त्री दाहालकै कार्यकालमा भएको हो। तर, गठबन्धन दलमा परिवर्तन हुनासाथराजदूतमा परिवर्तन गर्नुपर्ने आवश्यकता महसुस दाहाललाई भएको देखिन्छ।
आफूसँग भएको वस्तु अरूलाई दिन सजिलो छैन। कसैलाई केही दिने बेलामा कैयन् पटक सोचेर पनि दिन सकिँदैन। तर, जसले दिन जानेका छन्, तिनले त्यसको अनन्त सुख अनुभव गरेका छन्।
छिमेकी भारतमा झन्डै डेढ महिना लगाएर सम्पन्न लोकसभा निर्वाचन परिणामले फेरि सार्वभौम जनताले विवेकपूर्ण निर्णय गरेका छन्।
प्रमुख तीन दलहरूले संक्रमणकालीन न्यायसम्बन्धी विधेयकमा निर्णय लिन आफ्ना दलका नेताहरूलाई प्राधिकार दिए पनि उनीहरू निष्कर्षमा पुग्न सकेका छैनन्। सदाझैं यो विधेयक टुंग्याउन माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री दाहाललाई हतारो सहजै बुझ्न सकिन्छ।
