भारतीय निर्वाचन : नेपाललाई पाठ
भारतमा एकाध झिना व्यक्तिगत विरोधका आवाजबाहेक सम्पूर्ण सञ्चार माध्यम यसरी एउटै पार्टी-एउटै नेताको मात्र प्रचारमा रहेको सायद यो ‘अभूतपूर्व र अन्तिम’ निर्वाचनसमेत हो कि?
भारतमा एकाध झिना व्यक्तिगत विरोधका आवाजबाहेक सम्पूर्ण सञ्चार माध्यम यसरी एउटै पार्टी-एउटै नेताको मात्र प्रचारमा रहेको सायद यो ‘अभूतपूर्व र अन्तिम’ निर्वाचनसमेत हो कि?
आक्रमणकारी सेना भने त्यस इलाकाको भौगोलिक अवस्थाबारे अनभिज्ञ थिए। त्यही कमजोरीको फाइदा उठाएर केही इलाकामा जर्मन प्रतिरक्षा प्रत्याक्रमणमा बदलियो र एक दुई संग्राममा बेलायती र क्यानेडेली सेनाले पराजय भोगे।
सुशासन, सामाजिक न्याय र समृद्धिसहितको १६ औं योजनाले नागरिकको जीवनमा अनुभूतियोग्य परिवर्तन हासिल गर्ने उद्देश्यलाई बजेटले अंगीकार गरेको छ।
डेढ महिना लगाएर सात चरणमा गरिएको भारतीय आम निर्वाचनमा ६४ करोड जनताको मत गणना भइसकेकाे छ।
अव्यवस्थित जीवनशैली सफलताको तगारो हो, सफलता विरुद्धको एउटा घातक हतियार हो।
यति ठुलो जिम्मेवारीबीच ध्यान चुनौतीपूर्ण हुन्छ तर कन्याकुमारीको भूमि र स्वामी विवेकानन्दको प्रेरणाले यसलाई सहज बनायो । म आफैं उम्मेदवार भए पनि मैले मेरो अभियान काशीका प्रिय जनताको हातमा छोडेर यहाँ आएको हुँ।
राष्ट्रको प्राथमिकतामा परेको भनिएको तर हालसम्म पनि प्रभावकारिता नदेखिएको चुरे क्षेत्रको पुर्नस्थापना र प्राकृतिक स्रोतहरूको दिगो व्यवस्थापन गर्न अत्यन्त जरुरी भइसकेको छ।
राजनीतिशास्त्री गिल्स भर्नियर्सले यसपटकको भारतीय लोकसभा चुनावमा दुवै प्रमुख गठबन्धनले प्रस्तुत गरेका मुस्लिम समुदायका उम्मेदवार संख्याको समीक्षा गरेका छन्।
‘मोटो उपन्यास पढ्यो पढ्यो, अन्तमा कि त दुई जोडीको मिलन हुन्छ कि त बिछोड ! त्यही मिलन र बिछोड थाहा पाउन किन उपन्यास पढ्नुपर्यो? त्यति मोटो उपन्यास न त लेख्न आवश्यक छ न त पढ्न आवश्यक छ।’
संयुक्त राष्ट्र संघीय वातावरणीय कार्यक्रमले सन् २०२२ दिएको प्रतिवेदअनुसार सबै महादेशका घरपरिवारको एक अर्बवटा भन्दा धेरै खाना एक दिनमा खेर गएको देखाएको छ।
सम्पन्नताका आकांक्षा तथा तीव्र विकासका माध्यमबाट नेपाललाई समृद्धिको मार्गमा लैजाने नै हो भने ‘भ्रष्टाचार नियन्त्रण’मा नेपालले सफलता प्राप्त गर्नै पर्छ।
हरेक दिन कामको खोजीमा तथा अध्ययनका क्रममा हजारौँको संख्यामा नेपाली आफ्ना आमाबुबा, श्रीमती तथा बालबालिकालाई गाउँघरमा छाडी शहर तथा विदेश पलायन भइरहेका छन्।
सहकारी प्रकरणमा ७ सदस्यीय विशेष संसदीय छानबिन समिति गठन भएसँगै संसद्मा भइरहेको गतिरोध अन्त्य भएको छ।
स्वास्थ्य अधिकारको मागसँगै पहिलो गणतन्त्र प्राप्तिको हर्षोल्लास का साथ महिलाहरूद्वारा बानेश्वरमा यो दिवस मनाएको स्मृतिपटलमा अझै ताजा छ।
कतिपयले त यहाँसम्म भन्ने गरेका छन्, बरु गधा गाई बन्न सक्ला तर पुराना ठूला पार्टी र पार्टीमा कब्जा जमाएर बसेका बूढा नेताहरू सुध्रिनेवाला छैनन्।
संसद्ले आफ्नो मर्यादा, सभ्यता, संस्कार र स्तर गुमाएको ‘वास्तविकता’ पूर्वसभामुखहरूले बोल्न थालिसके। असंसदीय तमासा चलिरहेको लामो समय बितिसक्यो।
पछिल्लो समय नेपालमा मात्र नभई विश्वभर सामाजिक सञ्जाल र सरकारबीच तनाव बढेको छ।
डिएनएबाट दुई चरित्रका आरएनए बन्छन्। प्रोटिन बनाउन भूमिका खेल्नेलाई कोडिङ आरएनए भनिन्छ भने इन्जाइम बनाउन नसक्ने आरएनएलाई ननकोडिङ भनियो।
२०६२/६३ को त्यो अभूतपूर्व आन्दोलनमा लाखौँ नागरिकको सहभागिता/योगदान थियो। तसर्थ लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको अर्थात् यो व्यवस्थाको स्वामित्व नागरिकमा छ भन्न एकरत्ति पनि हिच्किचाउनु पर्दैन।
मुलुकभित्र तथा विश्वका पत्रकार एवं अधिकारवादी समुदायले सिरोहिया पक्राउलाई गम्भीर रूपमा लिएका छन्।
आधुनिक नेपाल १७६८ मा स्थापना भएको थियो जब पृथ्वीनारायण शाहले काठमाडौं उपत्यका र देशलाई धेरै साना स्वतन्त्र राज्यहरू मिलाएर जोडे।
संसद्को रोस्टममा उभिएर प्रतिपक्षको तेजोबध गर्दै विश्वासको मत प्राप्त गर्नुलाई प्रचण्डको त्यो केवल दम्भ, अहंकारी प्रवृत्तिबाहेक बहादुरीपन मान्न सकिँदैन।
वैवाहिक जबर्जस्ती करणी कसुर र सजाय कानुन कार्यान्वयन भएको दुई दशक हुन लाग्दा पनि अन्योल धेरै छ। एकाध उजुरी पर्दा ठूलै हल्ला, हाँस्यव्यंग, पक्ष/विपक्षका तर्कले यो विषयलाई हल्कारूपमा लिइएको बुझिन्छ।
