पोखरा क्षेत्रका पर्यटन व्यावसायीको लामो समयदेखिको गुनासो छ–दक्ष जनशक्ति पाउनै सकिएन, काम सिक्नासाथ विदेश उड्ने युवापुस्ताका कारण पर्यटन क्षेत्रमा जहिल्यै कामदार अभाव छ। पर्यटन क्षेत्रमा तल्लो देखि माथिल्लो तहसम्म पनि दक्ष जनशक्ति अभाव रहेको उनीहरुको भनाई छ।
गण्डकी प्रदेशमा पर्यटन क्षेत्रले मात्र ७५ हजार प्रत्यक्ष रोजगारी सिर्जना गरेको अनुमान गरिएको छ। कोरोना भाइरस संक्रमणले गर्दा अघिल्ला केहीवर्ष पर्यटन क्षेत्रमा काम गर्नेको संख्यामा कमी आएपनि अहिले पुन पहिलेकै आकारमा रोजगारी सिर्जना भईसकेको अध्ययनकर्ताको भनाई छ।
गण्डकी प्रदेश सरकारले नीति तथा कार्यक्रममा हरेक वर्ष पर्यटन क्षेत्रलाई कुनै न कुनै रुपमा सम्बोधन गरेपनि प्रर्वद्धनमा भने उत्तिसारो चाँसो नदिने गरेको गुनासो भने पर्यटन व्यावसायीको छ।
प्रचण्ड गर्मीले यतिबेला भारतीय सहर हायलकायल छन्। गर्मीमा अत्तालिएका तिनै भारतीय सहरका पाहुनाले अहिले पोखरालाई गन्तव्य बनाएका छन्। पर्यटकीय क्षेत्र लेकसाइडमा अहिले भारतीय पाहुनाको भीडभाड देखिन्छ। निजी गाडीमा हुँइकिने देखि समूह बनाएर घुम्न आउने भारतीय पाहुनाका कारण पर्यटन क्षेत्र चलायमान बनेको व्यावसायीको भनाई छ।
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री सुदन किराँतीले देशको पर्यटन क्षेत्र पुरानो लयमा फर्किएको दाबी गरेका छन्।आज मन्त्रालयमा सरकारको वर्ष दिन पुगेको अवसरमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन।
कोरोना भाइरस संक्रमणले थलिएको पर्यटन क्षेत्र अझै उकासिन सकेको छैन। पछिल्लो समय पर्यटकीय सिजनमा पनि पाहुना नआएको गुनासो व्यावसायीले गरिरहेका छन्। तर, व्यावसायीले पर्यटन क्षेत्रमा लगानी भने वर्षेनी थपिरहेका छन्। गण्डकी प्रदेशको लगानीको आकार हरेकवर्ष तन्किदै गएको व्यावसायीको भनाई छ। गण्डकी प्रदेशको पर्यटन क्षेत्रको लगानी ५ खर्ब रुपैयाँ नाघेको अनुमान छ।
पर्यटन व्यावसायीले लामो समयदेखि एकैखालका यस्तै गुनासा गरिरहँदा सोमबार पोखरा आएका अर्थमन्त्री डा.प्रकाशशरण महतले व्यावसायीलाई अझै केही समय धैर्य गर्न सुझाव दिएका छन्। अर्थमन्त्री महतले लामो समयदेखिका समस्यालाई कहालिलाग्दो नबनाउन पनि सुझाए। समस्यालाई कहालिलाग्दो बनाएर असन्तुष्ट बनिरहँदा आफ्नै कारणले सबैतिर खराब हुने उनको सुझाव छ।
पर्यटन व्यावसायीका अनुसार सेप्टेम्बर मध्यदेखि सुरु हुने पर्यटकीय मुख्य सिजन अक्टोवर–नोभेम्बरसम्म निकै नै राम्रो हुने गरेको थियो। डिसेम्बरदेखि केही कम हुने पाहुना आगमन फेब्रुअरीपछि पनि उकालो लाग्ने गरेको थियो। तर, कोभिडका कारण ओरालो लागेको पर्यटन क्षेत्र सोचे अनुरुप अझै उकासिन नसकेको व्यावसायीको भनाई छ। सिजनको बुकिङको आकार निकै नै कमजोर रहेको उनीहरुको भनाई छ।
व्यावसायीका अनुसार पर्यटन क्षेत्रमा यो ‘अफसिजन’ को बेला हो। कोभिड संक्रमण सुरु हुनुअघि अफसिजनकै समयमा पनि यो बेला पोखराको होटलको अकुपेन्सी ५० प्रतिशत हाराहारीमा हुने गरेको थियो। तर, अहिले यो बेलाको पाहुना आगमन निकै नै कमजोर रहेको व्यावसायीको गुनासो छ। पछिल्लो समय पोखरा र आसपासका क्षेत्र पर्यटनमा निकै नै कमजोर बनेको व्यावसायीले बताएका छन्।
कोरोना भाइरस संक्रमणको मारमा परेको पर्यटन क्षेत्र निकै नै कमजोर अवस्थामा पुगेको भन्दै व्यवसायीले पछिल्लो समय सरकार नै गुहार्न थालेका छन्। बैंकको किस्ता र ब्याजदर तिर्न सक्ने अवस्था नभएको भन्दै व्यवसायीले आफूहरू मानसिक तनावमा रहेको गुनासो सुनाएका छन्।
सर्वोच्च अदालतले गत बुधबार होटल, रेस्टुरेन्टले ग्राहकसँग लिँदै आएको १० प्रतिशत सेवा शुल्क लिन नपाउने फैसला गर्यो। यो फैसलापछि होटल, रेस्टुरेन्टमा खानपिनका लागि पुग्ने र कुनैपनि पर्यटकीय सेवा सुविधा लिँदा केही सस्तो पर्ने आशमा उपभोक्ता त छन्। तर, उपभोक्ताले आश गरे अनुरूप सस्तो पर्ने सम्भावना भने देखिन्न।
पोखराका धेरै पर्यटन व्यवसायीले अहिले पर्यटन क्षेत्रमा लगानी गरिरहेका छन। ती सबै व्यवसायी पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय यो विमानस्थलप्रति निकै नै आशावादी छन। व्यवसायीले लगानी बढाउन चाँसो दिनुमा यहाँको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल मुख्य कारण बताउँदै आएका छन्। व्यवसायीले अहिलेभन्दा बढी संख्यामा पर्यटक भित्र्याउन विमानस्थलले सघाउने बताएका छन्। कतिपय व्यवसायीले पूर्णरुपमा नयाँ संरचना बनाईरहेका छन् भने केहीले भने लगानीको आकार बढाइरहेका छन्।
कोरोना भाईरस संक्रमणले करिब दुईवर्षसम्म थलिएको पर्यटन क्षेत्रले पछिल्लो समय गति लिँदैछ। त्यसको प्रमाण हो, यो अक्टोवरमा नेपालमा ८८ हजार ५८२ जना विदेशी पर्यटक भित्रिएका छन्। सन् २०२२ को दशमहिना अवधिमा नेपालमा ४ लाख ७३ हजार ५६३ जना विदेशी पर्यटक भित्रिएका छन्।
‘पोखराको पर्यटन क्षेत्रमा मात्र करिब १० हजार जनशक्ति आवश्यक छ। कोरोना अघि यहाँ १५ हजार हाराहारीमा जनशक्ति कार्यरत थियो, तर, कोरोनाले गर्दा विस्थापित भएका उनीहरु फर्केनन्,’ उनले भने, ‘कोरोनाले लामो समय आर्थिक रुपमा धराशायी त बनायो नै मजदूर अभाव पनि सिर्जना गरेको छ। यो अभाव लामो समयसम्म रहनेछ।’
पोखराको पर्यटन क्षेत्रमा अहिले पनि ठुलो आकारको लगानी भईरहेको छ। कोरोनाले त्रसित भएको अवस्थामा पनि पूर्वाधारमा भने लगानी थपिएको व्यवसायी बताउँछन्। अहिले लगानी भईरहेका अधिकांश संरचना भने कोरोना संक्रमण सुरु हुनु अघिकै हुन्। कोरोनाकालमै थपिएका संरचना निकै कमै छन। तर पुराना संरचनाले भने निरन्तरता र पूर्णता पाउँदैछन्।
-480x320-wm.jpg)
-480x320-wm.jpg)
-480x320.jpg)
